Sureja Felek
Sonte do të flasim pak në lidhje me një sure tjetër ,e cila është sure e parafundit e Kur’anit adhimushan. Ndoshta nuk do të arrijmë që ta analizojmë tërë suren sonte, por do të fillojmë me të. Është sureja Felek . Që të dyja këto sure edhe sureja Nas edhe sureja Felek bashkërisht janë të emërtuara si suret Muavedhetejn. Janë sure që Pejgamberi s.a.v.s. na urdhëron t’i lexojmë atëherë kur kemi siklet, atëherë kur jemi me stres, në depresion. E thash edhe në njërën prej javëve të kaluara se Kur’ani nuk e ka vetëm dimensionin e kuptimit, por Kur’ani në të njëjtën kohë, më drejtë ajetet e Kur’anit janë password-e, janë shifra, nëpërmjet të cilave hapen dyert e shpirtërisë, hapen dyert e qiellit; nëpërmjet të cilave vendoset kontakti ndërmjet krijesës dhe Krijuesit dhe ky kontakt është shumë i rëndësishëm. Një prej diskutimeve kryesore të cilat i kanë bërë filozofët që nga antika,( them nga antika për shkak se antikën ne e kemi të shkruar dhe sistematizuar, ndërsa filozofia ka ekzistuar edhe para saj), prej Talesit, Aristotelit, Platonit, Aneksimanit, Aneksimandarit, kryesisht ka qenë, se si të vendoset kontakti ndërmjet metafizikës dhe fizikës, ndërmjet asaj që nuk duket që është në anën tjetër të natyrës, ( vet fjala metafizikë e ka kuptimin, andej fizikës, tejmateriales, diçka që nuk është këndej, që nuk mund nëpërmjet të shqisave ne ta përjetojmë, ta përkapim, ta perceptojmë) dhe si vendoset ky kontakt.
I vetmi kontakt që ka mundësi të na mundësojë të hyjmë në diskutim me metafizikën është feja, shpallja. Përveç shpalljes, domethënë, Kur’anit te ne, zbulesës hyjnore, ne nuk kemi asnjë mundësi tjetër të kalojmë në kontakt me dimensionin metafizik, ndërsa ne e dijmë fort mirë se ekziston. Ne e dijmë edhe prej vetes tonë, se ne nuk jemi vetëm kjo që dukemi.
Ne krahas kësaj që duket, kemi edhe një botë të brendshme që nuk duket, mirë po ne e dijmë që e kemi. Në momentet kur na vdes dikush, (secili në familje kemi pas rast vdekjeje dhe 5 sekonda, 10 sekonda para se të vdesë, ai person është i nxehtë, ai flet, kontakton, pas 5-10 sekondave, i njëjti person që deri në atë moment fliste me ne, qeshte, më nuk ka asnjë lëvizje, do të thotë që ka diçka metafizike, diçka që nuk mund ta shohim, e lëshon trupin dhe ky është shpirti.
S’ka dyshim se kontaktin me metafizikën e vendos shpirti ynë. Me çka? Nëpërmjet të Kur’anit. Kur’ani është zbulesa hyjnore, shpallja hyjnore, nëpërmjet të cilit, ne e vendosim kontaktin me botën tjetër.
Prandaj, këto dy sure, në të njëjtën kohë edhe i tërë Kur’ani, por posaçërisht këto dy sure, thotë Pejgamberi a.s., janë password-e, të cilat i mbyllin dyert, për të gjitha parimet dhe fuqitë e liga që neve na dëmtojnë dhe na bëjnë problem, ndërsa në anën tjetër i hapin rrugët, dyert e qiellit, të shpirtërisë, që ne ta përjetojmë kënaqësinë shpirtërore.
Edhe sureja Felek edhe sureja Nas ,Pejgamberit s.a.v.s i kanë zbritur në periudhën e Mekës. Shpallja, Pejgamberit a.s., i ka ardhur për 23 vjet, domethënë, Kur’ani nuk ka zbritur kështu si libër i tërë. Kur’ani është mësuar përmendësh në fillim nga ana e shokëve të Pejgamberit a.s., prandaj tek ne, në fenë islame, hafizët e Kur’anit, konsiderohen si fisnikë të ummetit të Muhammedit s.a.v.s.. (Ummet do të thotë ndjekësit e Pejgamberit a.s.) Ai në një hadith urdhëron : “Eshrafu ummetii hameletu’l-kur’an (Fisnikët e ummetit tim (e ndjekësve të mi) janë ata që e bartin (mësojnë përmendësh) Kur’anin”. Gjeneratat e para të gjithë e kanë mësuar përmendësh Kur’anin adhimushan dhe më vonë Kur’ani është shkruajtur.
Kodifikimi i parë i ajeteve të shkruara është bërë në kohën e Ebu Bekrit r.a., domethënë, halifit të parë pas Pejgamberit s.a.v.s. dhe për këtë çështje hafizët kanë një vend të posaçëm në traditën fetare islame. Hafiz do të thotë, person që e di përmendësh Kur’anin. (Këta tituj te ne janë përzier; hafiz, do të thotë person i cili ka mundësi të mos e dijë kuptimin e Kur’anit, mos ta dijë gjuhën arabe, por i di përmendësh ajetet e Kur’anit, do me thënë tërë Kur’anin e di përmendësh.
Kur’ani adhimushan që në fillim, që në kohën e Pejgamberit s.a.v.s., ka qenë një shifër nëpërmjet të cilit ne e kemi lidhur këtë botë me botën tjetër. Si edhe sureja Nas-i edhe kjo sure Felek Pejgamberit a.s. i ka zbritur në Mekë. Shpallja ka zbritur për 23 vjet. Prej këtyre ,13 vjet kanë qenë në Mekë dhe 10 vjet në Medinë. Dom thënë vitin e 13 të shpalljes Pejgamberi s.a.v.s., është viti 622 pas Isait, shpërngulet prej Mekës në Medinë, në një qytet i cili është 500 km larg Mekës dhe aty vazhdon me përhapjen e islamit. E bëri këtë për shkak se medinasit e thirrnin pandërprerë, ndërsa mekasit kishin filluar më ta malltretojnë për së tepërmi edhe Pejgamberin a.s. edhe as’habët përreth tij. Si rrjedhojë, periudha e dytë, domethënë 10 vjeçari i dytë, është periudha e Medines.
Ajetet dhe suret që i kanë zbritur Pejgamberit a.s. në Mekë kryesisht bëjnë fjalë për besimin dhe për ndërtimin e karakterit të besimtarit dhe më tepëri drejtohen individit, ndërsa ajetet që i zbresin Pejgamberit a.s. në Medinë janë ajete që kanë më tepër konotacion shoqëror, flasin për relacionet muslimanët duhet ti kenë mes vete, për ndërtimin e shoqërisë, për ndërtimin e organizatave shtetërore, për ndërtimin e shtetit, për konstituimin e institucioneve që do të ndihmojnë muslimanët të ngelin në këmbë. Për shembull ajetete sures Bekare, të sures Tevbe, etj. Namazi, për shembull, si obligim Pejgamberit a.s. i bëhet dy vite para Hixhretit, para shpërnguljes ( hixhret do të thotë shpërngulje e Pejgamberit a.s. prej Mekës në Medinë) dhe ky vit, viti 622, është edhe fillimi i kalendarit islamik. Kalendari islamik është kalendar lunar, sipas hënës, dhe ka 355 ditë, ndërsa fillimi i kalendarit është dita e shpërnguljes së Pejgamberit s.a.v.s. prej Mekës në Medinë.
Edhe kjo sure Felek si dhe sureja Nas Pejgamberit a.s. i kanë zbritur në Mekë dhe për atë, kryesisht, kanë të bëjnë me dimensionet e besimit dhe përmasat e ndërtimit të karakterit të fortë të besimtarit. Edhe sureja Felek si edhe sureja Nas, fillon me urdhërin, me imperativin, kul-thuaj. Atëherë kur All-llahu xh.sh. na drejtohet në këtë mënyrë, domethënë që hyn në dialog të drejtpërdrejtë me atë që e lexon Kur’anin, në dialog të drejtpërdrejtë me atë që duhet ta kuptojë Kur’anin, që duhet ta kumtojë dhe t’ua bart të tjerëve Kur’anin.
Nuk ka dyshim se i pari prej tyre është Muhammedi s.a.v.s., por edhe të gjithë ata që pas Pejgamberit a.s. do ta lexojnë Kur’anin. Tash ne në moment kur e lexojmë, kul eudhu bi rabbil felek, hyjmë në dialog të drejtpërdrejtë me All-llahun xh.sh., pasi që ky urdhër thuaj, mendo, studjo, diskutoje polemizoje, në kokën tënde, na drejtohet edhe neve.
Nuk e di a e kam thënë edhe më përpara, por ky është një element shumë i rëndësishëm që ne besimtarët herë pas here e harrojmë. All-llahu xh.sh. kërkon prej nesh qëpiksëpari besimin dhe elementet e besimit t’ia argumentomë vetvetes, jo të tjerëve dhe kur thotë në shumë vende në Kur’an: “ A nuk i shihni ajetet e Kur’anit, shenjat e Kur’anit, shenjat e Zotit në gjithësi, ose i keni zemrat e mbyllura” dhe askund nuk thotë që, a nuk ua tregoni të tjerëve por thotë a nuk i shihni vet.
A e keni vërejtur që edhe ne besimtarët, por edhe njerëzit në përgjithësi, shpesh kanë dëshirë që më tepër t’ua argumentojnë të tjerëve fenë e jo vetes, shpeshherë hasim në njerëz të cilët shumë pak e aplikojnë fenë ose shumë pak kanë konsideratë ndaj çështjeve elementare fetare, por janë në gjendje që të bëjnë debate të mëdhaja, të bëjnë polemika të thella për çështjet fetare. Dobësia është pikërisht këtu. Njeriu mendon se nëse polemizon atëherë do të ngritet dhe lartësohet nga aspekti i fetarësisë . Jo. Njeriu lartësohet shpirtërisht dhe fetarisht nëse ia argumenton vetvetes, personit të vet , të vërtetat dhe për këtë qëllim ajetet e Kur’anit kryesisht i drejtohen individit.
Prandaj edhe kur thuhet kul, All-llahu xh.sh. i drejtohet çdo personi veç e veç. Dhe në momentin kur individi mendon: “Çka të them”? Vjen përgjigja hyjnore : Eudhu bi rabbil felek- thuaj që unë strehohem, hyj nën tutorinë, nën mbrojtjen e Zotit i cili e nxjerr agimin.
Felek, në përkthimet në gjuhët e tjera të Kur’anit është përkthyer si agim, si dalje e dritës, si mëngjes, mirë po, felek, në gjuhën arabe, në të njëjtën kohë, e ka kuptimin edhe të kosmosit, të gjithësisë. Në momentin kur thuhet rabbul felek (nëse ju kujtohet prej ligjëratave të mëparshme, kemi thhënë që fjala rabb, e ka kuptimin e Zotit, mirë ama në të njëjtën kohë e ka edhe kuptimin të Edukatorit të gjithësisë për shkak se gjithësia ka një nënshtrim dhe një përkushtim të plotë ndaj Krijuesit).
Shumica prej jush keni dëgjuar që një prej shenjave të kijametit (shenjave të prishjes së kësaj bote) është lindja e diellit nga perëndimi. Atëherë kur do të lind dielli nga perëndimi, të njëjtën ditë ende pa perënduar domethënë, pa ardhur në lindje, do të prishet bota, do të bëhet kijameti, kataklizma. Përveç përmasës reale kjo është është një metaforë që domethënë se kur trupat në gjithësi do të dalin prej respektit të Zotit, (pasi dielli është i urdhëruar të lind nga lindja dhe të perëndojë në perëndim) në moment kur dielli do të lind nga perëndimi atëherë do të del prej urdhërit esencial dhe do të prishet bota. Pikërisht për këtë themi se All-llahu xh.sh. është edukator i gjithësisë.
Një prej argumenteve kryesore filozofike për argumentimin e Zotit, që edhe te dijetarët tonë është përmendur si argument, por më vonë prej dijetarëve tanë e kanë marrë edhe të krishterët, është argumenti teleologjik për ekzistimin e Zotit. Edhe vetë Imam Gazaliu (Imam Gazaliu është një prej dijetarëve tanë mesjetarë shumë të fortë, ka jetuar në shekullin XI sipas Isait a.s.) e përmend si një prej argumeneteve të rëndësishme për ekzistencën e Zotit. Teleologjia do të thotë argumentim i funksionit perfekt të sistemit dhe rendit në gjithësi. Teleologji do të thotë rend, koherencë, shkencë mbi rendin në gjithësi.
Gjithësia ka një sistem, një rend, që askush prej nesh nuk ka mundësi ta mohojë. Të njëjtin argument më vonë e gjejmë edhe te Toma Akuinasi( një dijetarë klasik krishter i cili flet për argumentimin e Zotit në krishterizëm, ndrsa argumentet e tij, pesë rrugët të cilat çojnë te Zoti, kryesisht i ka të marrura prej Imam Gazaliut. Një prej veprave të Imam Gazaliut e kemi ne të përkthyer në gjuhën shqipe : “El-Munkidhu mine’d-dalali-Shpëtimi prej dyshimit”, e kemi edhe në boshnjakisht. Përkthimi në boshnjakisht është shumë i mirë. Është përkthim ii një profesorit tim të filozofisë nga Sarajeve , Prof.dr. Hilmo Neimarlija. Titulli i sj në bosnjakisht është “ Izbavljenje iz Zablude”. Gjithashtu në maqedonisht është botuar një përkthim prej frengjishtes më duket, i një vepre të Gazaliut , “ që i diskuotn thashethëmet ose kotekotësitë e filozofëve, “ Tehafutu’l-felasife-Blladanjata na fillozofite” ).
Ndërtimin e këtij argumenti ne më së miri e shohim në një shembull që Ebu Hanife’ja e ka përdorur në polemikën me një grup të ateistëve. ( Ebu Hanife’ja është dijetar shumë i rëndësishëm për ne, ne në Ballkan e këndej jemi të medh’hebit Hanefi. E keni dëgjuar këtë, jemi Hanefi. Hanefijje është një shkollë juridike fetare islame, që i përmbledh format e ortopraktikës islame, domethënë mënyrën se si ne e falim namazin, se si e japim zeqatin, si e bëjmë haxhin. Ka katër shkolla juridike që janë të pranuara në botën islame, një prej atyre është edhe shkolla juridike hanefitë. Imam Ebu Hanifeja është themelues i kësaj shkolle juridike islame. ). Një ditë e thirrën që të diskutojë, të polemizojë me disa ateistë në lidhje më ekzistencën e Zotit. Ai jetonte në Bagdad . E dini që përmes Bagdadit kalojnë lumenjt Tigër dhe Eufrat . Ky u nis por me qëllim u vonua pak. Kur arritt te grupi që e kishte thirrur të polemizojë në lidhje me ekzistencën e Zotit, ata i thanë:” ne të dijmë ty si një njëri parimor, një dijetar me emër, dhe nuk duhej që të vonohesh. Ebu Hanife’ja u përgjigj: “Jo, unë do të vija në kohë, mirë po erdha pranë lumit , pranë Tigrit, dhe nuk kisha me çka ta kaloj lumin matanë. Prita pak dhepërnjëherë erdhën disa dërrasa, erdh një çekan, erdhën disa gozhda dhe çekani filloi t’iu bjer gozhdave dhe ti farkojë dërrasat dhe u bë një anije e vogël edhe unë i hypa anijes dhe dola në anën tjetër”. Ata kanë filluar të qeshin duke i thënë se si ka mundësi anija të bëhet vet, assesi nuk bëhet ajo vet. Atëherë Ebu Hanife’ja tha: “E për këtë edhe unë habitem, si keni mundësi të thoni që kjo gjithësi, kjo anije kozmike, e cila funksionon në mënyrë të papërshkruar, si ka mundësi që të bëhet vet, kur një anije e thjeshtë për ta kaluar Tigrin nuk ka mundësi që të bëhet vet”.
Do të thotë ky është argumenti teleologjik, argumenti i rendit dhe parapëlqimit, preferencës së Zotit në gjithësi. (Ka edhe një libër që fakiri kam përkthyer në gjuhën shqipe, nuk e di a e keni parë, të një dijetarit tonë pakistanez, Mevdudi, bashkëkohorë është “Të kuptuarit e drejtë të Kur’anit”. Autori aty flet për rendin që ekziston në gjithësi). Në gjithësi ka një komunikacion shumë të dendur dhe assesi logjika e njeriut nuk ka mundësi të pranojë që ky komunikacion kaq i dendur, mund të funksionojë pa patur ndonjë rend, ndonjë Parapëlqyes që e ka vendosur një rend që çdo trup qiellor i të ketë orbitën e vet kah duhet të ec. dhe këto janë argumente për ekzistimin e Zotit . Argumenti teleologjik ndoshta është argumenti më njerëzor. Ai njeriut dhe logjikës së njeriut, ia tregon se vërtetë pas kësaj ekzistence ka një Krijues.
Pra edhe në suren Felek All-llahu xh.sh. thotë: Thuaj! Unë strehohem te Edukatori, te Ai që ia ka dhënë edukatën diellit që të lind kah lindja, ia ka dhënë edukatën yjeve që mos të takohen dhe mos përplasen njëra me tjetrën , ia ka dhënë edukatën palneteve që të rrotullohen brenda një sistemi të caktuar dhe unë strehohem te Ai rabbil felek.
Në të njëjtën kohë nëse dikush është marrë pak me astrologji, nëse asgjë tjetër shumica prej nesh e lexojmë horoskopin. Horskopi është astrologji, aty jepen disa sqarime, të vërteta ose jo, në lidhje me jetën e njeriut duke u bazuar në lëvizjet e yjeve . Yjet dhe lëvizja e tyre ka qenë e rëndësishme për muslimanët si urdhër i kur’anit, prandaj edhe astrologjia (ilmu’n-nuxhum) ka qenë e zhvilluar mirë tek muslimanët) E dini pse? Për shkak se prej nesh fetarisht është kërkuar të merremi me astronominë, për vendosjen e fillimit të muajit të Ramazanit, për ta ndjekur hënën dhe si rrjedhojë edhe yjet.
Në traditat e vjetra, yjet kanë qenë të ndërlidhura me dimensionin e shpirtërisë. Psikologjia dhe asrtonomia kanë qenë shumë të lidhura në mes veti dhe shpeshherë kur është zënë dielli njerëzit menjëherë kanë filluar të frigoheen se do të ndodh diçka e keqe, për shkak se psikologjia, botëkuptimi psikologjik, ka qenë ngushtë i lidhur edhe me lëvizjen e yjeve. All-llahu xh.sh. e di edhe këtë, prandaj kërkon prej nesh që të themi “unë strehohem te All-llahu xh.sh. edhe prej atyre gjërave, prej atyre personave që i keqpërdorin ose e shfrytëzojnë për të keqe lëvizjen e yjeve.
A ka diçka të tillë? Shikoni! Ka një element që në shkencë është pa kompromis. Ajo është : “përderisa nuk e dini diçka, nuk e përjetoni diçka, atëherë nuk keni mundësi që edhe ta mohoni, këtë e thonë pozitivistët, e thonë materialistët më së tepërmi, por edhe ata vetë e shkelin këtë rregull. Pse? Ata e mohojnë fetarësinë pa e përjetuar, e mohojnë diçka për të cilën nuk dijnë asgjë, e mohojnë përvojën e të tjerëve që ata nuk e kanë.
Në mjedise të ndryshme ekziston ky mentalitet i lidhjes së psikologjisë me yjet, me gjithësinë prandaj, ju kur do ta lexoni kul eudhu bi rabbil felek, atëherë do të strehoheni te Edukatori i yjeve, te Hallka kryesore i Cili i udhëheq të gjitha këta. Si pasojë asnjë prej atyre nuk do të ketë mundësi që juve t’u dëmtojë, as në aspektin shpirtëror kuptimorë, por as edhe nga aspekti fizik. Feja i jep një qetësi interesante njeriut që askund tjetër nuk mund ta gjejmë.
Gjërat ne kemi ose nuk kemi dëshirë bëhen. Shumica e gjërave nuk janë nën kompetencat tona si individ, prandaj edhe në të shumtën e rasteve nuk kemi mundësi t’i ndryshojmë ata . Atëherë kur nuk kemi mundësi t’i ndryshojmë, ndërsa ne duam t’i ndryshojmë hyjmë në siklet, fillojmë të hyjmë në depresion. Feja na mundëson, që ne pasi ta bëjmë punën tonë, mos të presim se ne do ta ndryshojmë botën, por pasi ne ta kryejmë obligimin tonë, suksesi do të na vijë prej Zotit. Kjo mënyrë e të menduarit psikologjikisht e qetëson shumë njeriun. Ne kemi një problem të madh në botën bashkëkohore, posaçërisht për shkak të krizavet ekonomike që jemi duke i përjetuar. E keni vërejtur kohëve të fundit kemi edhe shumë vetëvrasje. Vetëvrasjet ndodhin në të shumtën e rasteve për shkaqe sociologjike. I riu i ka patur të gjitha të irat, shtëpinë, veturën e shtrenjtë, pare sa të dojë në xhep, të fituara në mënyra të ndryshmedhe nëse përnjëherë ata i humbin, nëse nesër nuk i ka, ai nuk është në gjendje ta zgjidhë çështjen vetë. Pasta filon të mendojë se çka mund të bëjë!? Thotë kështu, në këtë mënyrë nuk mund të jetoj dhe varet, për shkak se nuk ka ku të mbështetet.
Feja njeriun e mëson se çdo gjë që është materiale, All-llahu xh.sh. ia jep kujt të do Ai, rizkun e jep Zoti. Për atë ne themi se ai që i nënshtrohet Zotit di mos të shkapërderdhet dhe të shfrenohet kur ka 1 milion euro, por di edhe të mos hyjë në depresion, kur nuk ka asgjë në xhep . Këtë personit nuk ia mundëson asgjë tjetër vetëm se lidhja dhe kontakti i vërtetë me All-llahun xh.sh.. Ky kontakt ia mundëson ta përjetojë gjendjen shpirtërore. Si pasojë e kësj që u tha, do të thotë që All-llahu xh.sh. na thotë, ju lexojeni kul edudhu bi rabbil felek dhe hyni nën tutorinë, nën mbrojtjen e Atij që e ka edukuar gjithësinë.
Një poet i yni sufi Erzurumlu Ibrahim Hakki thotë : “Deme niçin bu böyle, yerincedir o öyle” – “Mos thuaj pse kjo është kështu,në vendin e vet është ajo ashtu si është e krijuar” “Görelim Mevlam ne eyler, ne eylerse güzel eyler” – “Ta shohëm se çka bën Zoti, çdo gjë që bën Zoti e bën më mirë se gjithë të tjerët”. Do të thotë nënshtrimi në All-llahun xh.sh., përkushtimi ndaj All-llahut xh.sh., njeriut i mundëson një qetësi, e cila më pas ia jep edhe lezetin edhe kënaqësinë e kësaj jete.
Te kush strehohemi?, strehohemi te Edukatori i gjithësisë. Prej kujt? Min sherri ma halek- Prej dëmit të asaj që është e krijuar. Përveç Zotit prej çdo gjëje tjetër që është e krijuar ne kemi mundësi të shohim keq. Prandaj All-llahu xh.sh. na mëson se si t’i lutemi. Unë strehohem në Zotin prej çkafit? Min sherri ma halek-prej të ligave, të këqijave, prej sherrit të çdo gjëje që e ka krijuar Ai.
Çdo gjë që është e krijuar nga Ai është nën kontrolin e All-llahut xh.sh. dhe asgjë nuk ka mundësi ti bëj dëm, ta dëmtojë njeriun, nëse nuk lejon All-llahu xh.sh..
All-llahu xh.sh. neve na thotë që O Zot ne të lutemi ty ne strehohemi te Ti prej të këqijave dhe të ligave të të gjithë atyre gjërave që Ti i ke krijuar dhe në mesin e këtyre gjërave të cilat janë të krijuar janë edhe xhinët, janë edhe shejtanët, janë edhe njerëzit dhe më vonë, në ajetet tjera do t’i përmend edhe mënyrat më të shpeshta me të cilat u bëhet keq individëve, personave nga aspekti shpirtëror.
Më me rëndësi është që ne të strehohemi dhe mbështetemi në All-llahun xh.sh. dhe Ai është mbi çdo gjë. Ekzistenca ndahet në dy grupe, në njërën anë është All-llahu xh.sh., që ka ekzistencë reale dhe në anën tjetër është masivallah çdo gjë përveç Zotit. Çdo gjë që ekziston përveç Zotit ka ekzistencë relative, mund të ekzistojë mund të mos ekzistojë, mund të jetë mund të mos jetë. Zoti e ka ekzistencën reale dhe të përhershme dhe ai është shkaku i daljes tonë në ekzistencë, prandaj në moment kur lidhemi me këtë të Parin, atëherë krejt gjërat tjera fitojnë vlerë pozitive tek ne. Edhe xhini edhe shejtani, nëse ne jemi të lidhur me Zotin, janë pozitiv për ne, se ata do të na sfidojnë, ne do të mbrohemi, do të bëjmë ibadet. Kam një përkthim fakiri prej Ali Sheriatit, një sociolog iranez bashkëkohor,“ Zero të panumërta para njëshit”,është një prozë poetike shumë e mirë, e kam përkthyer para 15 viteve. Ai në mesazhin kryesor të librit thotë ,mund të rradhitni 1 milion zero, por ata nuk nuk kanë vlerë, nëse ua vëndoni një njësh përpara, atëherë ta dini që sa ma shumë zero do t’i vëndoni pas, aq më shumë do të rritet vlera. E njëjta gjë është edhe me vlerën e krijesave, përderisa nuk e kemi Njëshin këtu përpara krejt të tjerat janë zero. Atëherë kur e vendosim Njëshin përpara, atëherë ka kuptim ekzistenca.
E dini pse? Për shkak se njeriu, nëse nuk ka Zot, nuk mund t’ia sqarojë vetvetes pse ka ardhur në këtë botë. A ka ardhur të jetojë 30 vjet, 40 vjet, 50 vjet edhe të shkojë e të mos ketë asnjë kuptim tjetër, të bëhet truall, dhé, dhe të soset kjo punë? Jo assesi, nuk ka koncept kështu jeta.
Para disa netëve në televizor e dëgjoja një dijetar që e jepte një metaforë prej të kaluaraës, thoshte : “Thuhet në të kaluarën që njerëzit kanë jetuar shumë gjatë, më pak 1000 vjet”. Edhe Kur’ani e përmend, flet për jetëgjatësinë e Nuhit a.s., thotë që ai thirri në fe 950 vjet. Dy persona, kështu të moshës së mesme të asaj kohe, dy persona nga 450 vjet, bisedojnë mes vete në lidhje me shtëpitë që i kanë bërë dhe thonë: “çka na ka mbetur ndoshta 300 -400 vjet jetë na kanë ngelur, pse e bëmë këtë shtëpi, kot e kot!!!”. Atëherë njëri prej tyre thotë: “ po kam dëgjuar që do të vijë një kohë kur njerëzit do të jetojnë 60-70 vjet”. I dyti a kthen: “ sikur të kishim jetuar ne në kohën e atyre, asnjëherë nuk do ta kishim ngritur kokën prej sexhdes.”. Domethënë nuk do të kishim humbur asnjë moment pa iu përkushtuar All-llahut xh.sh., Krijuesit të gjithësisë… Këtu do ta ndërpres, do të vazhdojmë javën tjetër..
Faleminderit
