SUREJA KARIATUN
Ka dy tri javë që bashkarisht përpiqemi ti kuptojmë disa nga ajetet e sures el-Karia. Një sure që në fillim i drejtohet arsyes njerëzore dhe pasatj ia sqaron se çështjet për të cilat bëhet fjalë nuk janë çështje të lehta që ka mundësi të kuptohen vetëm me arsye. Pra shembullin që e jep për kuptimin e këtyre çështjeve, të cilën njëkohësisht e parashtron si pyetje Allahu xh.sh., thotë se ka mundësi të kuptohen me përjetimin e tyre në shpirtin e njeriut. Në fillim flet për një zë të furishëm që është metaforë e fundit të botës, metaforë e kijametit në një anë, por në anën tjetër është edhe metaforë e zërit të Allahut xh.sh. Këtu desha t’ua them edhe një element mjaft të rëndësishëm që ka qenë edhe temë diskutimi e të gjitha filozofive botërore, por edhe sot e kësaj dite është njëri prej problemeve kryesore filozofike.
Çështja se si vendoset relacioni në mes metafizikës dhe fizikës, për shkak se arsyeja nuk ka kapacitet ta kuptojë mënyrën se si ka mundësi një botë e cila nuk ka trup, e cila nuk ka formë, e cila nuk i ka elementet që e konsiderojmë se mund të jenë elemente dhe mjete për kontakt, të vendosë kontakt me botën që i ka këta. Ky zë në të njejtën kohë e paraqet edhe kontaktin të cilin e ka Allahu xh.sh., Krijuesi, dimensioni i gajbit me dimensionin e brenda botërorë, transhedenca me imanencën. Kjo do të thotë se Allahu xh.sh. diturinë e Tij e ka transformuar në një formë që ka mundësi ta pranojë veshi i njeriut. Për atë kur flitet për Kur’anin dhe për zbulesat tjera, vahjet tjera, atëherë në shkencën e tefsirit, komentit të Kur’anit thuhet që Allahu xh.sh. Kur’anin, vahjin, edhe Zeburin, edhe Inxhilin, edhe Tevratin, edhe tjera vahje së pari ia ka shpallur Levhi Mahfudhit, Pllakës së mbrojtur. Pra aty zbulesa ka qëndruar një kohë të caktuar përderisa sipas nevojës i ka ardhur njerëzimit nëpërmjet të Pejgamberëve. Pllaka e mbrojtur ose Levhi Mahfudhi është një katalizator që diturinë e Zotit e formëson që të kalojë në dimensionin njerëzorë. Prandaj tek bartja e diturisë së Zotit, bartja e diturisë e cila është metafizike drejt njeriut, nuk janë të mjaftueshme vetëm shqisat, nuk është e mjaftueshme vetëm mendja, arsyeja, por nevojiten edhe disa receptorë tjerë të cilat do ta paraprijnë këtë dituri të Zotit, këtë element të Zotit, të cilat janë brenda shpirtit të njeriut. Pra të tria këto së bashku, shqisat, arsyeja dhe shpirti i njeriut, nëse bashkohen atëherë ka mundësi që të kuptohet diskursi hyjnorë, fjala e Zotit, përndryshe nuk ka mundësi të kuptohet. Nëse keni vënë re, shpesh herë hoxhallarët kur kanë folur për fenë, për çështjet e fesë, e kanë potencuar se këto parime duhet të veprohen, pra elementin e amelit. Veprimi i çështjeve nuk ka të bëjë vetëm me dimensionin praktik të realitetit, por ka të bëjë edhe me dimensionin teorik të realiteteve që kanë të bëjnë me Zotin. Një person i cili nuk e falë namazin nuk ka mundësi ta kuptojë metafizikën, nuk ka mundësi të mendojë për çështjet që janë përtej kësaj bote. Një person që nuk e agjëron Ramazanin, një person që nuk e jep zekatin nuk mund ta kuptojë të përtejmen, ja këto janë ibadetet kryesore, por edhe të gjitha ibadetet tjera për të cilat flet Kur’ani dhe me të cilat është i ngarkuar besimtari që ti bëjë, janë çështje që na ndihmojnë edhe nga aspekti racional ti kuptojmë disa gjëra që përndryshe nuk do të kishim mundësi ti kuptojmë. Për të tri këto elemnete janë zhvilluar shkenca të ndryshme. Për elementin e parë, për perceptimin shqisorë ne i kemi disa shkenca natyrore. Shkencat natyrore kryesisht merren me perceptimin shqisorë të njeriut, pra merren me konstatimet e njeriut nëpërmjet të shikimit, dëgjimit, prekjes, nuhatjes e kështu me radhë. Shkencat filozofike, shoqërore, arsyen e kanë mjet për të arritur deri te konkluza. Po mirë shpirti? Pasi që çështjet metafizike, që është e vërteta, edhe Kur’ani flet kështu, në një pjesë të madhe të ajeteve të Kur’anit thuhet që në këtë që ua thamë ka shenja për ata të cilët janë pronarë të lubb-it/mendjes së thellë, esencës së arsyes, jo të arsyes, mendjes, por të esencës së arsyes. Ky lubb, kjo zemra gjithsesi se duhet ta ketë të zhvilluar edhe shkencën e vet. Në historinë e mendimit në përgjithësi me këtë përjetim, pa marrë parasysh se për cilën fe bëhet fjalë, janë marrë mistikët, me dimensionin e përjetimit, me shkencën e shpirtit. Pra vetëm atëherë kur perceptimet shqisore, konstatimet racionale janë bartur në platformën e shpirtit, atëherë ia kanë dhënë njeriut kënaqësinë e përjetimit të metafizikës. Këtu bëhet fjalë për njerëzit të cilët kanë dëshirë ta kuptojnë metafizikën, ose ta kuptojnë të njerëzishmen brenda tyre, për ata të cilët kanë dëshirë të jetojnë brenda një mjedisi njerëzorë, për tjerët nuk bëhet fjalë. S’ka fjalë që një njeri i cili nuk ka dëshirë, që mendon se është e tepërt metafizika, që pohon se nuk kanë nevojë për të, atëherë me këtë skemi çka diskutojmë. Për ata që kanë dëshirë të kenë kontakt me Zotin, ti përkushtohen si duhet Zotit, ta përjetojnë Zotin në brendinë e tyre, ata e kanë të qartë se këtë nuk kanë mundësi ta bëjnë vetëm nëpërmjet të perceptimeve shqisore dhe nëpërmjet konstatimeve racionale. Prandaj gjithsesi se ka nevojë që ta aktivizojmë edhe përjetimin e tyre të brendshëm shpirtërorë. Pra kjo karia këtu në të njëjtën kohë është edhe ai zëri i Zotit i cili ka mundësi ta plasë arsyen, këtu e kam fjalën. Do të thotë ka mundësi të bëjë kjamet në arsyen tonë, ka mundësi të bëjë kjamet në shqisat tona. Këtë kjamet në shqisa e ka bërë, Hz. Musa kur i ka thënë Zotit, unë dua të të shoh, atëherë Allahu xh.sh. i ka thënë, shikoje kodrën, nëse do të rrijë në vendin e vet atëherë do të më shohësh, dhe kur e ka shikuar kodrën, atëherë kodra është shkrirë. Një pjesë e madhe prej juve jeni ose dervishë ose ashikë, simpatizues të tesavufit, dhe e dini që disa herë personi i cili është i orientuar shpirtërisht drejt Zotiti përjeton disa gjëra që ia plasin arsyen. Pra fillon ta përjetojë një gjendje dhe habitet se si ka mundësi kjo të ndodhë kështu. Ua kam preferuar tregimin e Hz Hidrit a.s. me Hz. Musain a.s., dhe përsëri po ua preferoj ta lexoni, udhëtimin e tyre, dhe do ta shihni se Hz. Hidri i bën disa veprime të cilat sipas mendjes së Hz. Musait nuk janë në rregull, sipas arsyes së Hz. Musait nuk janë në rregull. Mirëpo Musai a.s. ishte një Pejgamberi i cili u drejtohej njerëzve që ata me vullnetin e tyre të veprojnë, se feja është e tillë, se feja është një tërësi e ligjeve të Zotit që i drejtohet vullnetit njerëzor, por caktimi nuk është i tillë. Sheriati, feja përderisa i drejtohet arsyes njerëzore, i drejtohet elementit shqisorë të njeriut, por shpirtit, caktimit nuk i drejtohet. Paramendoni caktimin, kaderin e Allahut xh.sh.. Te kaderi ne shpesh herë nuk kemi vullnet, por kaderi ose caktimi i Allahut xh.sh. te ne realizohet pa dëshirën tonë, patëm apo nuk patëm dëshirë ajo realizohet.
Për atë ky elementi i zërit të Zotit i cili i drejtohet shpirtit të njeriut, ai ka mundësi që disa herë ta pëlcasë edhe arsyen. Për këtë nuk e ka kuptuar Musai a.s. i cili ka qenë i ngarkuar që me vullnet të i thërrasë njerëzit e jo me dhunë, ndërsa kaderi, caktimi është çështje e dhunës. Kjo sepse ne nuk kemi mundësi që të veprojmë kundër kaderit. P.sh. a kemi mundësi që ta pengojmë vdekjen, por ne jemi të lirë që të falemi ose të mos falemi, të pimë alkool ose të mos pimë. Të gjitha elemente kemi mundësi sipas vullnetit tonë të lirë ti bëjmë, por të vdesim ose të lindim, këtë nuk e kemi në vullnetin tonë, këtu jemi të predestinuar prej anës së Allahut xh.sh. Prandaj edhe në këtë rast elementi më i rëndësishëm të cilin te sureja el-Karia duhet ta kemi parasysh është ky zëri që sa herë gjatë jetës e pëlcet arsyen. Musai a.s. ishte habitur se si mundet Hidri a.s. të ia hjekë një dërrasë anijes kur ajo familje u kishin ndihmuar këtyre. Si kishte mundësi ta vriste një fëmijë të moshës së vogël, kjo sipas arsyes sonë është një zullum, krim. Pastaj si kishte mundësi ta meremetojë një murrë në një fshat ku nuk i kishin pritur aspak mirë. Por Hidri a.s. pastaj i tregoi që ka disa elemente të cilat janë në dëshirën e Allahut xh.sh., që disa herë ne këto i përjetojmë dhe dëshira e Allahut realizohet ndryshe nga veprimtaria jonë. Pra te kjo dëshira e Allahut nuk ka vullnet tonin, aty nuk përzihet vullneti i jonë, ajo është dëshira e Allahut xh.sh. Dhe Hidri a.s. thotë se unë ia hoqa një dërrasë anijes sepse vinte një mbret për ta sulmuar anijen, i cili i grumbullonte anijet për ti dërguar në luftë për të bërë zullum. Ndërsa këtij që na mori neve i shërbente anija për peshkim, aty e fitonte kafshatën e bukës. Unë ia hoqa një dërrasë që të duket e prishur e mos t’ia marrin, dhe pastaj ky do ta meremetojë dhe të vazhdojë peshkimin me atë anije. Atë fëmijën e vrava sepse ai kur do të rritej, do të bëhej një zullumqar, dhe do ti vriste prindërit e vet, dhe për atë e bëra unë këtë. Pastaj thotë, e meremetova këtë murrë për shkak se nën atë murrë, ka një thesar që i takon një jetimi, mirëpo si të rrëzohej murri dhe të zbulohej thesari, do t’ia merrnin, por unë e meremetova murin që mos të rrëzohet derisa të rritet jetimi dhe ai ta merr atë thesar. Pra ky element i shpirtit është ai elementi që e përjetojmë ne nga aspekti i vullnetit të Zotit por edhe nga aspekti i ibadetit ndaj Zotit. Për shembull namazi nga aspekti i perceptimit shqisorë dhe i konstatimit të arsyes nuk është namaz. P.sh. ju në dukje keni mundësi ta falni shumë mirë namazin, nuk ka dyshim, edhe nga aspekti i konstatimit të arsyes ju mund të konstatoni se namazi është i shëndetshëm për trupin tuaj, por të dyja këto juve namazin nuk ua bëjnë namaz.
Mirëpo namazin namaz e bënë ai përjetimi i brendshëm të cilin nuk keni mundësi ta përjetoni me arsye. Kjo e vendosë kontaktin me Zotin, kjo është një hall, një gjendje, e cila nuk ka mundësi të përsëritet pa ndërprerë. Kjo përsëritet në ato momente kur e bëni një vepër me sinqeritetin më të madh, pa marrë parasysh se e madhe apo sa e vogël është. Zoti veprat e njerëzve nuk i matë sipas peshës që ka pasur, por i mat sipas sinqeritetit, sa janë ato të sinqerta.
Po ua tregoj një rast. Ka një dramaturg por edhe piktor, që është pak më kontrovers, mirëpo është shumë i fortë në mendime. Emri i tij është Oskar Vald. Ka hapur një ekspozitë të pikturave të veta dhe aty ka pasur një pikturë shumë të shtrenjtë që e ka bërë për shpirt të vet. Një ditë aty nga galeria ka kaluar një i pasur dhe ka hyrë brenda dhe ka pyetur për çmimin e asaj pikture. Ai i ka thënë se kjo pikturë nuk ka çmim. I pasuri i ka thënë, po ti jap 100.000 paund (diku 150.000 dollarë) për këtë pikturë, por ai nuk ia ka shitur. Një ditë tjetër ka ardhur një djalë i vogël dhe e ka shikuar pikturën dhe ka shkuar. Një ditë tjetër ka ardhur përsëri dhe ka shkuar. Ditën e tretë kur ka ardhur, ka ardhur me një qese me para dhe ka thënë që unë vendosa ta blej këtë pikturë për vëllain tim të cilin e dua shumë është i sëmurë dhe e ka ditëlindjen. Për atë unë i solla të gjitha të hollat që i kam dhe ia ka lëshuar qesen me para. Oskari i ka thënë, merre pikturën, e jotja është. Pronari i galerisë është habitur dhe i ka thënë Oskarit, si ka mundësi kjo, aty sa do që të ketë ka 50 paund, jo më shumë, ndërsa ai që ti ofroj 100.000 nuk ia shite. Oskari i thotë, ky ka tri elemente që i jep vlerë pikturës. Elementi i parë është që ky e vëzhgon pikturën, është i interesuar dhe e analizon, ai i pasuri kishte paratë, sa po e pa donte ta blinte pikturën, donte të më blinte mu, ndërsa ky për shkak se e ndoqi si duhet, ma shiti veten mua, u inspirua prej meje. Elementi i dytë është se ai i pasuri e merr për epshin e tij, për të shitur çallëm, ndërsa ky e merr për një ndjenjë shumë fisnike, për vllaun e vet që e donë shumë, pikturën time e paguan me dashurinë e tij. Ndërsa elementi i tretë është se ai ishte i pasur që ka ndoshta 50 milionë paund, ai mi dha 0,2% të pasurisë së tij, ndërsa ky e pagoi me tërë pasurinë që e ka, pra ky e pagoi më shtrenjtë pikturën.
E njëjtë është gjendja edhe në fe, namazi është sikur kjo pikturë, e kërkon koncentrimin e vet, e kërkon që ta shohësh se ti i jep rëndësi të veçantë, po edhe feja në përgjithësi është e tillë. Pastaj e kërkon që ta bësh për dashuri ndaj dikujt, jo vetëm që të thonë filani falë namaz, dhe falet shumë mirë, e din Erkanin, edhe pasi dalin xhemati prej xhamie ai ende falet etj. Dhe e treta duhet ta japësh të gjithë atë që e ke, edhe Kur’ani thotë len tanalu’l- birre hata tunfiku mimma tuhibbun, ju nuk mund ta arrini gradën më të tlartë të mirësisë për derisa nuk e jepni atë që e doni më së tepërmi. E keni dëgjuar një hadith të Pejgamberit s.a.v.s., kur një ditë ka qenë me ashabët e vet, iu ka thënë nuk është besimtarë i vërtetë asnjëri prej jush përderisa nuk e donë Allahun xh.sh. dhe Pejgamberin e Tij më tepër se pasurinë e vet, më tepër se prindërit e vet, më tepër se fëmijët e vet dhe më tepër se shpirtin që e ka në kraharor ose zemrën që e ka në kraharor. Pasi që e ka thënë ka filluar të shikojë te ashabët e vet. Ata kanë qenë të sinqertë, në mesin e tyre hz. Omeri ka thënë, ja Resulallah po të tregoj drejtë, unë e dua Allahun dhe ty më tepër se pasurinë, më tepër se përindërit, më tepër se fëmijët, por nëse them që të dua më tepër se vetveten do të rrej. Pejgamberi s.a.v.s. i thotë, betohem në Zotin se nuk je besimtar i plotë o Omer. Ky është një shembull që Pejgamberi s.a.v.s. dhe Allahu xh.sh. në aspekt të dashurisë nuk dëshirojnë që askush ta zë vendin e tyre. Nuk do të thotë se të gjitha veprat duhet ti kemi të mira për ta arritur këtë dashuri, por atë vepër që e bëjmë edhe nëse është e vogël, atë do ta bëjmë me dashuri ndaj Zotit, me këto tri elemente që i përmendëm më parë.
Herën e kaluar ne e përmendëm këtë çështje, fe emma men thekulet mevazinhu fehuve fi ishetin radijeh, ai që i ka veprat e mira më tepër se të këqijat, ai do të kalojë një jetë të mirë. Këtu mesazhi është shumë i rëndësishëm, nuk thotë që nuk do të ketë fare gabime, është e pamundshme, është utopike kjo, por thotë kush do ti ketë ne peshore veprat e mira që peshojnë më tepër se sa veprat e këqija, ai do të ketë një jetë të kënaqshme. Ve emma men haffet mevazinuhu, mirëpo ai që do ti ketë veprat e mira të lehta e të këqijat më tepër, feummuhu havijeh, atij do ti qajë nëna, do të thotë ai e ka shkatërruar vetveten. Në njërën prej javëve të kaluara e përmenda se kjo ndodhë edhe me ne sot, ta dini. Shpesh herë ne ballafaqohemi me një sfidë që edhe ne për veten tonë nuk kemi mundësi ti përgjigjemi, për shkak se jemi në një botëkuptim shoqërorë i cili parimet themelore i ka të vendosura në interesin personal, në kënaqjen e nefsin. Çdo qytetërim i ka parimet e veta themelore, p.sh. Athina e vjetër, Roma e vjetër, i kanë parimet e veta themelore, Bagdadi, Stambolli i osmanlive, ndërsa aty ku nuk ka parime themelore, aty ka kaos. Momentalisht bota është brenda rregullit të kaosit, për shkak se nefsi, dëshira, lakmia, pangopësia njeriun e udhëheq drejt një kaosi të paparë. Çka ndodhë? Shpeshherë themi që, edhe atëherë ka pasur, edhe në kohën e Pejgamberit a.s. ka pasur njerëz të këqij, edhe në kohën e osmanlive ka pasur, filan sulltani ka qenë njeri i keq, filani ka bërë luftë me këtë. Është e vërtetë, por kur e ke vendosur në peshore, e mira ka rënduar më tepër se e keqja, dhe shoqëria është e pamundur, është utopike mos të ketë të keqe. Ndërsa momentalisht është duke rënduar e keqja, këtu është problemi, momentalisht këndej kah të mirat është shumë e lehtë peshorja, në përgjithësi jam duke folur për njerëzimin, por është me rëndësi edhe për veten tonë. Shpesh herë ne mendojmë se kemi mundësi të rregullojmë diçka vetëm duke menduar për gjëra të mëdha, jo. Gjërat e mëdha janë të mëdha nëse janë, jo nëse ne mendojmë se janë të mëdha. Ja po ua jap një shembull, një musliman i cili nuk mendon për familjen e vet, ndërsa pandërprerë, dhjetë orë në ditë bisedon se çka bëhet në Siri, çka bëhet në Irak, ky nuk është musliman i mirë. Nuk e mendon veten se ka probleme, nuk e mendon familjen e vet, nuk mundohet të rregullojë diçka brenda vetvetes, brenda familjes së vet, nuk them që nuk duhet të mendojë për Siri, por ai është një problem global në të cilin ai si person nuk mund të ndikojë diçka. E në kafe duke ndejt është shumë lehtë të bisedohet për gjërat të cilat nuk arrihen, e për gjërat të cilat janë tonat me ato të mos merremi. Pra ai tregtinë se bën si duhet, mësimin se bën si duhet, librin se lexon si duhet, librin se shkruan si duhet, punën që e ka se bën si duhet, obligimin që e ka se bën si duhet, merret me gjërat të cilat ai nuk ka mundësi ti ndryshojë. Ndërsa një prej vetive, cilësive të besimtarit të vërtetë është që mos të merret me gjërat e kota, me gjërat të cilat ai nuk ka mundësi ti ndryshojë. Për atë thotë, keni kujdes që të mirat në peshore të jenë pak më të rënda se sa veprat e këqija. Por ata që i kanë veprat e këqija më të rënda se veprat e mira, feummuhu havijeh, atij do ti qajë nëna. Kjo nuk është asnjë hiqaje, nuk ka paqartësi këtu, sepse ka ajete në Kur’an me kuptime të shumta, ato nuk ua barti juve, nuk kam dëshirë të ua tollovis mendjen, por këto janë ajete të qarta të Kur’anit, dhe thotë që ai e ka keq punën. Do të thotë nëse të këqijat janë më tepër se sa veprat e mira, feummuhu havijeh, vema edrake ma hije, a e dini ju, a mund ta perceptoni se çka është havijhe, çka do të thotë që ti qajë nëna, çka do të thotë që të shkojë në shkatërrim, narun hamijeh, ai është një zjarr i cili është i vrullshëm.
Nar te ne e ka kuptimin e xhehenemit me të cilin Allahu xh.sh. do ti denojë personat të cilët nuk kanë jetuar sipas rregullit të Tij në këtë botë. Xhehenemi nuk është vetëm në botën tjetër, ashtu si edhe xhenneti, por është edhe në këtë botë. Ne pandërprerë jemi në një zjarr të cilit nuk arrijmë që t’ia gjejmë zgjidhjen, që na grryen brenda, që na shkatërron brenda, që na i djeg vlerat tona pandërprerë. Ky zjarri ka mundësi të kthehet në dy forma për ne. Njëra, ka mundësi të bëhet një prej kopshteve të xhennetit nëse na i djeg veset e këqija. Besimtarët të cilët do ta shpëtojnë besimin në këtë botë, do të kalojnë në botën tjetër me iman, ata pasi që do ta përjetojnë dënimin do të hyjnë në xhennet, do të thotë ky zjarri i xhehenemit në një mënyrë është pastrim për mëkatet e njerëzve. Prandaj ky zjarr ka mundësi që ta pastrojë njeriun, ashtu si laseri që e pastron syrin, edhe pse është zjarr nuk e dëmton syrin, e pastron dhe fillon syri të shohë më mirë. Edhe në këtë botë xhehenemi ka mundësi që nëpërmjet të sprovave që i përjetojmë të pastrohemi, sytë tanë fillojnë të shohin, sepse ka shumë pengesa. Për atë mos keni frikë prej sprovave, por Zotin duhet ta lusim që mos të na provojë me sprova që nuk mund ti durojmë, mirëpo sprovat e kësaj bote janë të mira për ne, edhe sëmundjet ndonjëherë janë të mira për ne. Në filozofinë islame, sidomos njëri prej dijetarëve të rëndësishëm të botës islame të shekullit të XX, Said Nursiu, edhe pse kohëve të fundit kjo mesele është politizuar, neve nuk na intereson, Said Nursiu është një dijetarë prej më të mirëve të shekullit të XX, pa marrë parasysh që është politizuar, nuk pajtohem me politizimin e idesë fetare, kategorikisht jam kundër të politizimit të idesë fetare, muslimanët mund të mirren me politikë aty nuk përzihem, por politika i ka rregullat e veta. Said Nursiu është njëri prej dijetarëve më të mëdhej të shekullit të XX, së bashku me Muhamed Ikballin, së bashku me Xhemaludin Afganin, së bashku me Mevdudiun, së bashku me Muhammed Abduhu, që janë disa prej dijetarëve që i kanë vendosur themelet e shkencës islame në shekullin e XX. Pra edhe ai e parashtron elementin e përjetimit të aspektit të brendshëm të fesë dhe të këtij zjarrit i cili neve do të na pastrojë çështjet e këqija të kësaj bote. Seid Nursiu e ka një traktat, një libër që quhet traktati i sëmundjes, dhe në këtë traktat na flet për të mirat e sëmundjes. Për atë sprovat disa herë janë të mira për ne, janë xhehenem, na vjen rëndë, mirëpo na i hapin sytë për çështje të caktuara. Pra nëse këto sprova neve do të na largojnë prej gjërave të këqija të kësaj bote, atëherë do të thotë që na pastrojnë për të dalë faqe bardhë para Allahut xh.sh., në të kundërtën, narun hamijeh, do të ballafaqohemi me atë zjarrin e vrullshëm i cili do të na djeg neve edhe në këtë botë por edhe në botën tjetër.
Kohëve të fundit, mendoj prej viteve të 50-ta të shekullit XX e këndej, kemi një numër të konsiderueshëm të njerëzve që sillen si pacifistë, Zoti nuk djegë, Zoti nuk i dënon njerëzit, pse ti dënojë kur Zoti është i mëshirshëm. Do të ju them diçka, ka një gabim logjik këtu, shumica prej juve keni mësuar lëndën e logjikës në shkollë të mesme. Në logjikë ka një mashtrim logjik që quhet mashtrimi i mëshirës, kështu e ka emrin. Për shembull themi se njëri i vret pesë njerëz dhe e nxjerrin para gjyqit. Kur të del para gjyqit vjen zonja e këtij personi dhe thotë, ju do të ma burgosni burrin, por mua fëmijët do të më mbesin pa baba, s’ka kush ti ushqejë. Dhe tash në këtë rast duhet gjykatësi ta falë këtë vrasës për shkak mëshirës ndaj fëmijëve apo do ta dënojë? Gjithsesi se duhet ta dënojë. E dini pse? Për shkak se drejtësia është cilësia kryesore për ekzistencën ,jo mëshira. Edhe ndaj fëmijëve tanë, nëse aty ku duhet të sillemi me drejtësi sillemi me mëshirë, i shkatërrojmë. Për atë edhe drejtësia, adaleti i Allahut xh.sh. është i tillë, ky personi i cili nuk është sjellë si duhet, duhet ta përjetojë dënimin e tij.
Pra sureja el-Karia është një sure e cila në tërësi i drejtohet arsyeve tona, dhe thotë që ju nuk keni mundësi ti kuptoni disa gjëra të cilat janë andej perdes, por nëse keni dëshirë ta kuptoni atëherë duhet ti ktheheni pak shpirtit tuaj. Për ta kuptuar kjametin, për ta kuptuar Zotin, për ti kuptuar melekët, për ta kuptuar varrin, për ta kuptuar siratin, gjithsesi duhet të falni namaz, gjithsesi duhet të agjëroni. Kur bisedoni me disa prej “intelektualëve” që neve s’mund të na kuptojnë se pse falim namaz, mos mendoni se ata nuk janë të sinqertë, të sinqertë janë, vërtetë s’mund ta kuptojnë. S’mund ta kuptojnë për shkak se mjetin të cilin e përdorin për ta kuptuar kijametin, nuk ka mundësi ta kuptojë atë. Mjeti i cili na mundëson neve që ta kuptojmë kijametin, edhe ta kuptojmë xhennetin edhe xhehnemin, edhe dashurinë e Zotit edhe hidhërimin e Zotit është ibadeti, ai është mjeti që neve na mundëson ta kuptojmë. Nuk është arsyeja, deri në mëngjes mund të mendoni për këto çështje, por me namaz keni mundësi ta përjetoni Zotin, ose mendim me përkujtim, me dhikër. Pra edhe atëherë kur të mendoni për Zotin edhe ta përkujtoni Atë, atëherë kemi mundësi ta kuptojmë, përndryshe me një puro racionalizëm nuk kemi mundësi ta kuptojmë. Këto janë disa prej mesazheve që na jep Allahu xh.sh. nëpërmjet të sures el-Karia.
Inshallah javën tjetër do të vazhdojmë me suren Adijat.
Faleminderit!
