Sureja Nasr
Ka disa javë që bashkërisht përpiqemi t’ia përkujtojmë njëri tjetrit suren Nasr, një prej sureve të fundit të zbritura Pejgamberit s.a.v.s. nga ana e Allahut xh.sh.. Në ajetin e fundit të kësaj sureje, për të cilën folëm pak edhe javën e kaluar Allahu xh.sh. kërkon prej nesh, prej besimatrëve (në fillim kërkon prej Pejgamberit a.s.) që ta madhërojmë dhe të kërkojmë falje prej Tij. Këtu ka një personifikim të idesë hyjnore, të fjalës së Allahut xh.sh. me personin e Pejgamberit s.a.v.s. kjo është e rëndësishme. Allahu xh.sh. i thotë Pejgamberit a.s. “fe sebbih bi hamdi rabbike” / “ti bëj tesbih (madhëroje) Allahun xh.sh.” dhe këtë Pejgamberi s.a.v.s. e bart në jetën e tij, e aplikon në jetën e tij dhe më pas ky tesbih deri te ne vjen së bashku me jetën e Pejgamberit a.s., së bashku me gjakun, me mishin, me ahlakun e Pejgamberit a.s., kjo është çështje shumë e rëndësishme. Në të shumtën e rasteve në historinë islame ka patur mendime dhe ide të cilat janë përpjekur që Pejgamberit a.s. ti japin një përmasë dhe dimension historik. Thonë që ai ka jetuar para 1400 vjetëve (14 shekujve), ai i takon asaj kohe dhe neve nuk na lidh asgjë me kohën e tij, ndërsa Kur’ani është i përhershëm. Në moment kur largohet Pejgamberi a.s. prej fesë islame, nuk ngel islam në tokë, ta dini, për shkak se shpallja është fjalë hyjnore dhe katalizator i fjalës hyjnore ose ta them kështu fjalës hyjnore dimensionin njerëzor ia jep Pejgamberi a.s.; Pejgamberi a.s. tregon që kjo fjalë hyjnore ka mundësi që të sendërtohet/jetësohet në jetën e njeriut, prandaj thotë “Fe sebbih bi hamdi rabbike”. Do tiu jap disa shembuj të cilat janë shumë të rëndësishme nga aspekti i praktikës fetare. Për shembull Pejgamberi a.s. neve na tregon se si falet namazi, në Kur’an askund nuk mund ta gjeni mënyrën e faljes së namazit, dispozitat e namazit i gjeni të shpërndara në Kur’an (për shembull mund ta gjeni rukunë, sexhden, kijamin), mirë ama mënyrën se si falet nuk e tregon Kur’ani. Gjithashtu mënyrën se si bëhet haxhi nuk e tregon Kur’ani, rregullat të cilat bëhen gjatë ibadetit të haxhit janë të përmendura të shpërndara në Kur’an, mirëpo ata i ka përmbledhur në personalitetin e vet dhe neve në trajtë vizuele na e ka treguar Pejgamberi a.s., gjithashtu edhe agjërimin, dhënien e zekatit, të gjitha këto elemente. Personaliteti i Pejgamberit a.s. te ne nga këto aspekte është sqaruar në kulturën e myslimanëve gjatë shekujve. Kohëve të fundit çdoherë kur flitet se Pejgamberi a.s. është mishërim i fesë, flitet vetëm në dimensione juridike. Po mirë, në dimensionet juridike Pejgamberi a.s. është mishërim i fjalës hyjnore, pa e parë atë s’kemi mundësi si të falemi, po pse në dimensionin etik dhe shpirtëror nuk është kështu vallë a? Ose në dimensionin etik ne jemi më të mençur se ai, ose në dimensionin e afrimit me Zotin (përveç ibadeteve të cilat janë formale) ne dimë më mirë ta bëjmë edhe nuk kemi nevojë të thirremi te Pejgamberi s.a.v.s.? Jo, është e kundërta. Pejgamberi s.a.v.s. ka një vend qëndrorë dhe personi i cili nuk ka dashuri të flaktë ndaj Pejgamberit a.s. nuk mund ta ndiej fetarinë e pastër islame. Dashuria ndaj Pejgamberit a.s. shprehet në shumë mënyra, ne këtë e kemi institucionalizuar gjatë historisë islame me ibadete dhe përkujtie të veçanta (ja tash për shembull vjen muaji i mevludit, është muaji i tretë i vitit islamik Rebiul Evvel, është muaji në të cilin ka lindur Pejgamberi a.s.). Në këtë muaj në traditën tonë është lexuar mevlud. Pse? Për respekt, nderë dhe dashuri ndaj Pejgamberit s.a.v.s.. Kryesisht njerëzit ndaj atyre që i dashurojnë krijojnë art. Mevludi është një art edhe ne nëse do të përpiqemi që fenë ta bartim në shoqëri vetëm me diemensionin juridik, atëherë feja është e ngurtë, nuk depërton në shpirtërat e njerëzve. A keni menduar ndonjëherë (pak ta shpërndajë temën) se pse atletika, gjimnastika dhe disa zhanre artistike kanë qenë posaçërisht të zhvilluara në shtetet komunsite? Për shkak se e kanë zënë vendin e fesë. Komunizmi ka qenë vetëm një dimension fizik, shoqëror, ka qenë i përqëndruar vetëm me këtë botë, mirë ama atë dimensionin metafizik e ka mbuluar me artin, sportin; sallat e sportit dhe pallatet e kulturës kanë qenë godinat kryesore të kulturës komuniste, për shkak se nuk ka mundësi ta mbash në këmbë njeriun vetëm me dimensionin fizik. E njëjta gjë është me fenë. Kohëve të fundit, kur sulmohet arti fetarë ( mevludi është art fetarë, mos kërkoni mevlud hallall haram, njëlloj si nuk mund të kërkoni te një artist norma juridike). Kohëve të fundit ka një formë të puritanizmit fetar që bartet edhe në pengimin e kulturës dhe artit në fe. Një gjë e tillë është e palejueshmesi nga aspekti i përmasës të mësimeve fetare islame ashtu edhe nga aspekti i antroplogjisë metafizike islame. Ju e dini që fakiri përpiqem ti kuptoj të tjerët, aspak nuk më pengon mënyra e afrimit te Zoti e personave të tjerë, mirë ama kam dëshirë ta potencoj një çështje që është shumë e rëndësishme për ne. Puritanizmi fetar i kohëve të fundit, do të thotë bartja e fesë vetëm me dimensionet juridike dhe dimensionet e prera besimore, fesë ia ngushton hapsirën e veprimtarisë. Kjo qasje është e dëmshme nga aspekti i fesë dhe asnjëherë gjatë historisë nuk ka qenë kështu. Për shembull ju edhe unë shkojmë ta shohim Xhaminë e Pashës (Larme) pse dekorimi mural është aq i bukur dhe kënaqemi duke falur namaz aty, tash nëse kërkoni prej meje që unë t’iu tregoj a është hallall, a është haram, a është mubah, a është farz, unë nuk kam përgjigje për këtë. Po unë nëse iu pyes juve ku e ndjeni veten më mirë, në Xhaminë e Larme që e ka këtë dekorim të bukur dhe i cili dekorim ka prapavinë e vete artistike por edhe fetare, ose në një xhami e cila është krejt beton dhe tulla? Gjithsesi se në xhaminë e Larme e ndjeni veten më mirë, kushdo që të jetë. Pra personaliteti i Pejgamberit a.s. është i rëndësishëm për ne jo vetëm nga aspekti juridik, por edhe nga aspekti etik. Pse? Për shkak se Allahu xh.sh. askund në Kur’an nuk thotë që “Bravo, Pejgamberi shumë mirë e falte namazin ose rregullisht e falte namazin”, askund nuk thotë që “Ai rregullisht e jepte zekatin”, askund nuk thotë që “Ai rregullisht shkonte në Haxh”. E dini çka thotë? “Ve inneke le ala hulukin adhi” / “ Po ti ke një etikë dhe moral (ahlak) të përsosur” dhe neve na thotë që “Nëse keni dëshirë ta shihni veteveten se si mund ti afroheni Zotit dhe si duhet të dukeni si besimtarë, atëherë vendoseni pasqyrën e Pejgamberit a.s. para vetes”. Një ditë Pejgamberi s.a.v.s. së bashku me mikun e tij më të afërt Ebu Bekrin r.a. ka qenë duke ecur nëpër Mekë dhe në ato momente ka qenë duke perëdnuar dielli (shkretëtira është posaçërisht e bukur në momentet kur perëndon dielli; Nëse e keni lexuar atë tekstin e fakirit në lidhje me lindjen e Pejgamberit a.s. “Trëndafili i mëshirës mbiu mbi rërën e shkretëtirës” e keni vërejtur këtë përjetim) Ebu Bekri e sheh diellin i cili është duke perënduar, atë muzg të kuqërremtë, atë erë ledhatuese të shkretëtirës dhe atë bukuri dhe në këtë kontekst edhe Pejgamberin s.a.v.s. dhe i thotë “Sa i bukur je o Muhammed”. Pejgamberi a.s. ia kthen Ebu Bekrit “Saddekte”/ “Po drejtë fole”. Ecin më tutje dhe i takon Ebu Xhehli (një prej armiqëve kryesorë të Pejgamberit a.s. dhe islamit) dhe i thotë “Sa i shëmtuar je o Muhammed”. Pejgamberi a.s. ia kthen edhe atij “Saddekte”/ “Po drejtë fole”. Ebu Bekri habitet nga ajo se të njëjëtn përgjigje si Ebu Bekrit ia dha edhe Ebu Xhelit. Pejgamberi a.s. në këtë rast e thotë një hadith që është shumë i rëndësishëm në këtë aspekt për ne, thotë “Unë jam pasqyrë, secili e sheh veten te unë”. Ta dini që asnjëherë mënyra e veprimtarisë në jetë nuk bartet nëpërmjet të librave. Njerëzit e mirë nga aspekti shoqëror, në tërë historinë e botës, asnjëri prej tyre nuk është mësuar prej librave, vepërmirësinë, ahlakun, etikën, estetikën në shoqëri e kanë mësuar prej mësuesve të vet. Për atë edhe te ne Pejgamberi a.s. prej nesh kërkon që fëmijëve tanë t’ua mësojmë tre elemente të rëndësishme të jetës. E para është t’ua japim kulturën e të ushqyerit (t’i mësojmë ku ta mbajnë lugën, pirunin, si të hanë, ku të hanë; thotë që kur do të filloni të hani si e para thoni bismillah dhe e dyta hani para vetes). E dyta t’ua mësojmë kulturën e bisedës, për shembull një ajet në Kur’an i qorton një grup të njerëzve të cilët e ngrejnë zërin më shumë se Pejgamberi a.s. thotë: “O ju që keni besuar, mos e çoni zërin më lartë se zëri i Pejgamberit s.a.v.s.”. E treta është kultura e sjelljes, mënyra e të sjellurit dhe këtë neve Pejgamberi a.s. na e ka treguar nëpërmjet të një numrit të madh të ngjarjeve dhe rasteve të cilat kanë ndodhur me miqtë e tij (as’habët). Kur Allahu xh.sh. (këtu e kam fjalën) i thotë Pejgamberit a.s. “Fesebbih” / “Bëni tesbih/lartmadhërojeni Allahun”, atëherë na thotë edhe neve, por te ne urdhëri vjen së bashku me personin e Pejgamberit a.s. kjo është e rëndësishme shumë. Do të thotë që mënyrën e tesbihut ndaj Allahut xh.sh. neve na e tregon Pejgamberi a.s.. Kohëve të fundit, posaçërisht në këtë botë kur njerëzit shumë lehtë kanë guxim që nëpërmjet të konstatimeve të thjeshta logjike të konkludojnë edhe për çështjet më të shenjta (më parë kanë patur drojë kur kanë folur për çështjet të cilat kanë qenë metafizike/tejfizike që nuk i kanë marrë vesh, sepse kanë patur frikë prej xhinëve, magjisë, ndërsa kohëve të fundit bashkëkohësia ua hoqi këtë frikë njerëzve, mirëpo e la bosh vendin e shpirtërirsë), jemi të përballur me një katrahurë të mendimeve me inercion mbi fenë. Shikoni, atëherë kur ju e pastroni një vend shembull e keni patur në oborr të mbjellur një dru, pasi e shkulni atë dru dhe nuk e mbushni gropën ajo mbushet me ujë dhe do t’iu bëj më shumë dëm se sa ai druri i thatë që ka qenë aty. Do të thotë që atë frikë që e kishim prej “bestytnive” ne e ç’rënjosëm te njerëzit bashkëkohorë, mirëpo vendin e saj e lam të zbrazur dhe ajo tash mbushet me çka të mbrijë dhe këtu një element që është shumë i rëndësishëm është që edhe kultin e personave filluam që ta largojmë prej njerëzve. Kryesisht njeriu bashkëkohorë duke u bazuar në sistemin e demokracisë në sjelljet shoqërore, mendon se e njëjta gjë ka të bëjë edhe me dimensionin metafizik. Shikoni, duhet ta kuptojmë ne se nëse mendoni që unë, ti dhe ky jemi njësoj si Pejgamberi a.s. njerëz, atëherë nuk ka fetarësi këtu. Njeriu bashkëkohorë do ta shohë veten si Pejgamberi edhe shpeshherë hasni në njerëz të cilët thonë ‘unë i besoj Zotit, por unë e kam Zotin tim’, nuk mundet kështu të mendohet në çështjet metafizike. Rregullat e afrimit te Zoti i vendos autoriteti i Zotit dhe atë nëpërmjet të Pejgamberit s.a.v.s.. Shpeshherë këtë mund ta shihni edhe në çështjet formale të jetës; për shembull dikush prej jush në drekë ka kohë dhe dëshiron t’i falë 10 rekate farz drekë, nuk mund t’i falë 10 rekate farz drekë, mund të fale nafile, kaza 1 milion, ama dreka ka 4 rekate farz dhe nëse më pyetni mua pse, unë nuk e di dhe askush nuk mund t’iu jap përgjigje, Allahu xh.sh. ashtu e ka urdhëruar Pejgamberin a.s., Pejgamberi a.s. ashtu e ka falë edhe ne ashtu e falim. Do të thotë që dimensioni fetarë nga aspekti i afrimit të personit dhe Allahut xh.sh. aty ka një kult të cilin gjithsesi se ne si njerëz bashkëkohorë duhet ta kuptojmë ashtu si është. Feja në dimension shoqërorë ka mundësi të gjitha çështjet ti diskutojë, mirë ama në dimensionin e afrimit me Allahun xh.sh. rregullat e lojës i vendos Ai. Për shembull ju mund të thoni se jeni musliman të mirë, e doni Zotin mirë ama nuk faleni, kështu nuk mundet; është e drejta yte të falesh ose jo, ama rruga që çon deri te Zoti është rruga e ibadetit (kuptohet përveç kësaj ka edhe gjëra tjera si vepërmirësia, bamirësia, bujaria, trimëria, guximi e shumë të tjera, ama pa faljen nuk bëhet). Prandaj personi i Pejgamberit a.s. është i rëndësishëm për shkak se neve na e bart edhe mënyrën se si është praktikuar fetaria.
Edhe një element ka te personaliteti i Pejgamberit a.s. që tregon edhe ai, po edhe shoqëria e tij se kjo fé nuk është utopi, se kohëve të fundit ne kemi një problem me muslimanët në botë. E keni parë muslimanët çdoherë kur iu thoni se ka një problem me islamin, ata që mbahen muslimanë të mirë çdoherë u thonë që Islami është imirë, ama ne muslimantë nuk bëjmë. Nëse në esencë, në platformë e themi këtë fjalë duke e ditur çka themi (në të shumtën e rasteve ne nuk e dimë çka themi) atëherë do të thotë që Islami është utopi, nuk mund të jetësohet. Domethënë nëse Islami është i mirë si fé, ama muslimanët asnjëherë nuk kanë mundësi këtë ta praktikojnë në jetën e tyre, atëherë kemi problem me Islamin se nuk është i praktikueshëm. I tillë ka qenë komunizmi, se komunistët e kanë përdorur të njëjtën fjalë, kanë thënë se komunizmi është shumë i mirë, por nuk ka asnjë komunist të mirë. Për Islamin nuk është valide kjo, të meremi vesh.
Ne, kohëve të fundit jemi mësuar që prej informatave jo të sigurta të nxjerrim konkluza, por kjo nuk është mirë. Ka mundësi që muslimanët momentalisht nuk kanë të themi një shtet i cili funksionon në kuadër të normave të islamit, mirëpo ne në botë kemi shumë shoqëri të cilat funksionojnë në kuadër të normave islame, kemi shumë familje të cilat jetojnë në kuadër të normave islame dhe ato janë të kënaqur me jetën e tyre, kemi individ të cilët jetojnë si musliman dhe ata janë shumë të kënaqur me jetën e tyre. A pse ne nuk kemi një shtet, një organizim shtetëror i cili funksionon sipas normave islame, e këtu është problemi i komentit tonë, qasjes tonë që ia bëjmë islamit. Këtu është problemi te ne, për shkak se ose jemi tepër tradicionalist i bartim gjërat ashtu si kanë qenë dhe mundohemi t’ia imponojmë kohës dhe njeriut i cili jeton në një kohë të ndryshme, ose jemi tepër reformist dhe liberal dhe mundohemi në tërësi ta shkelim tradicionalen dhe të krijojmë një mentalitet të ri (kjo ka mundësi, por kjo kërkon punë edhe kjo një periudhë të gjatë) për shembull të themi 12 shekuj, muslimanët kanë patur shtet atëherë edhe atë të fuqishëm, kanë sunduar me botën. Muslimanët 100 vjet ka që nuk sundojnë me botën, që do të thotë se ne nuk kemi hapëruar në kohë të caktuar, që është normale nga aspekti sociologjik. Edhe shteti edhe shoqëria islame në përgjithësi është e tillë, ta dini se edhe për ato popuj për të cilët flet Kur’ani, e keni vërejtur disa herë fakiri iu thotë që ato janë prototipe për ne, për atë i përmend Kur’ani. E keni parë se populli i Nuhit janë nipat e Ademit a.s., mos mendoni se kanë ardhur prej Marsi ato; ato që nuk i kanë besuar Nuhit a.s. janë nipat e Hz. Ademit, do të thotë që keni një pejgamber prej të cilit kanë lindur edhe njerëzit pastaj në kuadër të rrethanave të ndryshme brenda botës ata janë larguar prej rrugës së drejtë dhe automatikisht civilizimi i tyre është shkatërruar. Tufani i Nuhit është bërë mbi nipat e Hz.Ademit, është bërë mbi djalin e Hz.Nuhit dhe ky është një zhvillim normal i shoqërisë njerzore prej të cilës s’ka dyshim që edhe muslimanët nuk mund të jenë larg. Te bartja e personalitetit të Pejgamberit s.a.v.s. ka një element që mendoj se është shumë i rëndësishëm; mendimi i fakirit është që ne pasi që Kur’ani nga aspekti etik e lavdëron Pejgamberin a.s., baza e bartjes së personalitetit të Pejgamberit s.a.v.s. në jetën tonë, është dimensioni etik, i ahlakut, i shpirtërisë, i ibadetit, i relacionit të Pejgamberit a.s. me Zotin dhe afrimi te Zoti. Kjo qasje ta dini qartë, nuk ka as tradicionale, as bashkëkohore, domethënë se shpirti i njeriut nuk e përjeton ndryshimin. Nga aspekti shoqërorë ka ndryshime; edhe vet Pejgamberi s.a.v.s. kur i ka dërguar njerëzit që të udhëheqin me një shoqëri iu ka thënë që duhet të vendosin në bazë të Kur’anit, në bazë të hadithit e nëse nuk e gjen këtu atëherë të konkludojnë sipas arsyes/racios. Pra, për ta mësuar relacionin etik ne disa herë e kemi thënë në suren Ihlas, aty thamë që për tu afruar/miqësuar me Zotin duhet që ta njohim Atë; për tu miqësuar me Pejgamberin a.s. gjithsesi se ka nevojë ta njohim atë. Njohtimi ynë me Pejgamberin s.a.v.s. bëhet nëpërmjet të leximit të sjelljeve të jetës së tij, por edhe nëpërmjet të praktikimit të ibadeteve të cilat ai i ka praktikuar në jetën e tij. Tesbihati/madhërimi nëpërmjet formulave të ndryshme të cilat ne i bëjmë, për shembull pas namazit themi 33 herë subhanallah, 33 herë elhamdulilah, 33 herë Allahu ekber, këto janë formula nëpërmjet të cilave ne afrohemi me Pejgamberin s.a.v.s.. Falja e namazit të teravisë, bëhet një grindje e madhe se a është 2 rekate, 4 rekate, 8 apo 20 rekate, namazi i teravisë është formulë nëpërmjet të cilës shpirti jonë miqësohet me shpirtin e Pejgamberit a.s.. Për shembull unë tash them Pejgamberi sallallahu teala alejhi ve sellem, ju thoni allahumme salli ala muhammedin ve ala ali muhammed, pse e themi këtë? E themi këtë për shkak se në një hadith thotë: “Me tre grupe të njerëzve nuk dua të takohem në botën tjetër, do të jenë të nënçmuar: grupi i parë është personi i cili e ka arritur Ramazanin dhe si ka hyrë në Ramazan, ashtu ka dalur, gjynahet/mëkatet i kanë ngelur; grupi i dytë është personi që i ka në jetë të dy prindërit (ose njërin) dhe nuk kujdeset për to; grupi i tretë është personi i cili e dëgjon emrin tim dhe nuk bie salavat”. Ju tash nëse me racio e analizoni këtë do të thoni. ‘çka ka lidhje unë nëse them allahumme salli ala muhammedin ve ala ali muhammed, pse mos të takohem me Pejgamberin a.s.’ nuk mund ta kuptoni, ama nëse thoni allahumme salli ala muhammedin ve ala ali muhammed dhe ky salavat bëhet pjesë e jetës tuaj, atëherë Pejgamberi a.s. fillon të afrohet me ju, të vijë në mexhliset tuaja, të vijë në ëndrra dhe ai fillon të krijojë një miqësi me personat të cilët sa përmendet ai i bien salavat.
Miq të respektuar, elementi i afrimit me Pejgamberin a.s. jetësohet vetëm me hapjen e dyerve dhe vendosjen e relacionit ndërmjet personit dhe Pejgamberit s.a.v.s., për atë themi allahumme salli ala muhammedin ve ala ali muhammed; për atë kur këndojmë mevlud çohemi në këmbë, e jo për shkak se është haram apo është hallall, është mubah apo është mustehab, por për të krijuar miqësi me Pejgamberin s.a.v.s.. Këtë relacion shpirtëror nuk mund ta vendosni në kallëpe juridike; namazin e teravisë nuk mund ta vendosni në kallëpe juridike. Ja po iu parashtroj një pyetje shumë të thjeshtë: Pse njerëzit më tepër e falin namazin e Bajramit se sa namazin e sabahut? Namazi i Bajramit nga aspekti juridik është një kategori më e ulët se namazi i sabahut, ama ka diçka tjetër me siguri. Njëherë namazi i Bajramit ka një domethënie metaforike/simbolike, personi që vjen në namazin e Bajramit thotë “Edhe unë jam me ju (së paku për Bajram)” domethënë tregon që nuk është jashtë kornizës së muslimanëve; përveç kësaj namazi i Bajram i tubon në xhami të gjithë evlijatë e botës, krejt miqtë e Allahut xh.sh., kudo që janë të shpërndarë namazi i Bajramit i tubon brenda në xhami, për atë namazi i Bajramit është joshës për shkak se ka një shpirtëri të posaçme. (Do t’ua tregoj edhe një rast dhe do ta kryej për sonte) Thuhet nga miqtë e Allahut xh.sh. (evlijatë) se (ju e keni dëgjuar një evlija i cili përmendet në Kur’an në rastin e Musait a.s. dhe relacionit të tij me një rob të përkushtuar të Zotit, te ne në popull përmendet më shumë si Hëzri a.s.) Hëzri namazin e Bajramit e fal në xhaminë e Fatihut në Stamboll (kur të shkoni është mirë ta vizitoni, është një xhami shumë e bukur, e ka ndërtuar Fatih Sulltan Mehmeti dhe hulumtimet më të rëndësishme fetare, shkencore të periudhës osmane janë bërë në këtë xhami,; xhamia e Fatihut ka qëndruar në këmbë me frymën e dijetarëve, aty kanë qenë medreset të cilat kanë qenë si institute të studimeve shumë të larta). Një bajram Hëzri a.s. ka hyrë ta falë namazin e Bajramit në xhaminë e Fatihut dhe e dini pasi që është falur namazi i sabahut, vaizi ka filluar të mbajë ligjëratat e Bajramit dhe ky është ulur te një shtyllë e xhamisë. Afër vetes ka patur një person tjetër i cili ka qenë i mbështetur në shtyllë dhe herë pas here është kot sikur i vjen gjumi. Hëzri a.s. e ka prekur dhe ia ka tërhequr vërejtjen se do ti prishet abdesti, personi e ka shikuar dhe nuk i ka thënë asnjë fjalë. Kanë kaluar 2-3 minuta dhe e sheh se përsëri kotet, përsëri vepron njejtë si herën e parë, personi përsëri njëjtë vetëm e shikon pa i thënë asnjë fjalë. Kur e prek herën e tretë, personi i kthehet me këto fjalë: “Shiko, nëse edhe njëherë më prek, atëherë këtij xhematit do t’i tregoj që ti je Hëzri dhe nuk do të të ngel asnjë qime në mjekër (do të vrapojnë t’i marrin nga një qime se është evlija)”. Nga këto fjalë Hëzri a.s. ngel i shtangur dhe ashtu ka qëndruar deri në fund të namazit pa thënë asgjë. Hëzri a.s. kur ka kontaktuar me Allahun xh.sh. i ka thënë: “Ja rabbil alemin unë e kam listën e evlijave, por ky nuk është në atë listë. Si e kuptoi kush jam unë?”, Allahu xh.sh. i thotë “Unë ty ta kam dhënë listën e atyre që më duan mua, ama të atyre që unë i dua nuk ta kam dhënë , ai është një prej personave që unë i dua”. Ua dhash një shembull me namazin e Bajramit që është tejet joshës, për shkak se evlijatë e tërë botës tubohen në xhami për këtë namaz. Faleminderit.
